Μουσείο, Αρχαιολογικό Αίγινας

Ήταν το πρώτο μουσείο που ιδρύθηκε στην ελεύθερη Ελλάδα το 1829 από τον Ιωάννη Καποδίστρια. Μέχρι το 1932, που τα σπουδαιότερα ευρήματα μεταφέρθηκαν στην Αθήνα, είχαν συγκεντρωθεί στην Αίγινα αρχαιότητες από πολλά μέρη της χώρας και κυρίως από τα νησιά. Η σημαντική συλλογή του στεγάζεται από το 1980 στο κτίριο που κατασκευάστηκε γι’ αυτόν το σκοπό μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Κολώνας και δωρήθηκε στο ελληνικό κράτος από το Βαυαρικό Σύλλογο των Φίλων του Μουσείου της Αίγινας. Τα πολυάριθμα ευρήματα που απαρτίζουν τη συλλογή του μουσείου προέρχονται από τις ανασκαφές των μεγάλων ιερών του νησιού, όπως αυτών της Αφαίας, του Απόλλωνος στην Κολώνα και του Ελλανίου Διός, καθώς και από τους διαδοχικούς οικισμούς της Εποχής του Χαλκού στην Κολώνα και από σποραδικά ευρήματα που προέρχονται από άλλες περιοχές του νησιού. Από τις δέκα συνολικά αίθουσες του κτιρίου που αναπτύσσονται γύρω από το αίθριο, μόνο τρεις είναι ανοιχτές σήμερα για το κοινό, ενώ σύντομα πρόκειται να εγκαινιαστούν και άλλες δύο. Στην είσοδο του μουσείου υπάρχει η αναπαράσταση του χαρακτηριστικού διώροφου Άσπρου Σπιτιού του πρωτοελλαδικού οικισμού της Κολώνας (2400-2300 π.Χ.) και απέναντι από αυτό η αναπαράσταση του χυτηρίου χαλκού που είχε κατασκευαστεί πάνω στα ερείπιά του. Στη στεγασμένη στοά του αιθρίου εκτίθεται ένα μεγάλο μέρος της αρχικής συλλογής του μουσείου, που αποτελείται από επιτύμβια και αναθηματικά ανάγλυφα, τα οποία προέρχονται από το νεκροταφείο της Δήλου στη νήσο Ρήνεια καθώς και από άλλες περιοχές της Ελλάδας και χρονολογούνται στην ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή. Στη μικρή αίθουσα, που βρίσκεται αριστερά της μεγαλύτερης αίθουσας της πτέρυγας, σε δύο αντικριστές μεγάλες προθήκες, εκτίθεται μια σειρά αγγείων της Προϊστορικής περιόδου, από τη Νεολιθική μέχρι και τη Μυκηναϊκή ή Ύστερη Εποχή του Χαλκού, και μερικά πήλινα ανθρωπόμορφα ειδώλια. Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται και οι μοναδικοί μεγάλοι πρωτοελλαδικοί και μεσοελλαδικοί πίθοι με τις θαμπόχρωμες παραστάσεις από τις θαλασσινές περιπέτειες των πρώτων κατοίκων του νησιού, που φανερώνουν τη ναυτική κυριαρχία της Αίγινας κατά το πρώτο μισό της δεύτερης χιλιετίας π.Χ. Στην έξοδο από την πρώτη αίθουσα υπάρχουν δύο μεγάλες προθήκες με θαυμάσια δείγματα κεραμικής. Στη μια από αυτές, αριστερά της εισόδου στην πρώτη αίθουσα, εκτίθενται αγγεία της Πρωτογεωμετρικής και Γεωμετρικής περιόδου από την Αττική, την Κόρινθο, το Άργος και τη Βοιωτία (10ος-8ος αι. π.Χ.), καθώς και δείγματα της πρωτοαττικής κεραμικής του 7ου αι. π.Χ. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η περίφημη Πρόχους των κριών, με την παράσταση της απόδρασης του Oδυσσέα και των συντρόφων του από τον Κύκλωπα Πολύφημο, η οποία αποτελεί δείγμα της ακμής της κεραμικής τέχνης των μέσων του 7ου αι. π.Χ. Στη δεύτερη προθήκη εκτίθενται αντιπροσωπευτικά δείγματα της πρωτοκορινθιακής και κορινθιακής κεραμικής (725-525 π.Χ.), ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν οι κοτύλες με αναπαράσταση ιππέων και σκύλων, η κοτύλη με τη διπλή αναπαράσταση του Βελλερεφόντη και του Περσέα και η οινοχόη με ζωφόρο που είναι διακοσμημένη με σχέδια μεγάλης ακρίβειας και εκφραστικότητας. Συνεχίζοντας στη μεγάλη αίθουσα, που περιέχει ευρήματα κυρίως από την αρχαϊκή εποχή, στα αριστερά θα δείτε μια από τις αρχαιότερες σωζόμενες αναθηματικές στήλες και δίπλα γλυπτά από τα αετώματα των δύο ναών του Απόλλωνα στην Κολώνα: από τον πώρινο ναό του 570-560 π.Χ. το γονατιστό Ηρακλή να τοξεύει, από τον υστεροαρχαϊκό ναό του 530-520 π.Χ. τις κεφαλές δύο ίππων από το ανατολικό αέτωμα, και από το δυτικό αέτωμα μορφές ελλήνων οπλιτών και Αμαζόνων από την Αμαζονομαχία. Σε περίοπτη θέση στη μέση της αίθουσας έχει τοποθετηθεί η μαρμάρινη σφίγγα της κλασικής εποχής που αποδίδεται στον Βοιωτό γλύπτη Κάλαμι, η οποία αποτελεί εξαιρετικό δείγμα των αναθηματικών γλυπτών που στόλιζαν τα αρχαϊκά ιερά. Εδώ έχει τοποθετηθεί και ένας κορμός ίππου από παριανό μάρμαρο που φέρει ίχνη ερυθρού χρώματος. Δεξιά από τις μορφές της Αμαζονομαχίας εκτίθεται μία σειρά αξιόλογων αρχαϊκών αναγλύφων, όπως αυτό των δύο αντρών που πλαισιώνουν μία μορφή με μακρύ χιτώνα, πιθανόν τον Διόνυσο, η επιτύμβια στήλη με τη νεκρή που χαιρετά τον όρθιο εν ζωή σύζυγό της και, τέλος, η επιτύμβια αετωματική μαρμάρινη στήλη με το νεκρό άντρα που συνοδεύεται από το σκύλο του και θωπεύει το νεαρό δούλο του στο κεφάλι. Απέναντι από τις μορφές της Αμαζονομαχίας βρίσκεται μία μεγάλη ενεπίγραφη πλάκα από αρχιτεκτονικό μνημείο, το κείμενο της οποίας αναφέρεται σε οικοδομικές εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο ιερό της Αφαίας, και μία πώρινη πλάκα με αρχαϊκή επιγραφή. Στις δύο προθήκες της τελευταίας αίθουσας του μουσείου εκτίθενται θραύσματα των γλυπτών από τα αετώματα του ναού της Αφαίας που παρέμειναν στην Ελλάδα μετά τη μεταφορά ενός μεγάλου μέρους αυτών των γλυπτών στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου. Αυτές τις προθήκες πλαισιώνει μία σειρά ευρημάτων από την κλασική κυρίως εποχή, όπως το αναθηματικό ανάγλυφο στον Πύθιο Απόλλωνα, στο οποίο ο θεός παρίσταται ως κιθαρωδός που κάνει σπονδή, το επιτύμβιο ανάγλυφο πλούσιου ρυθμού με σκηνή δεξίωσης, το ακέφαλο μαρμάρινο αγαλμάτιο της ένθρονης Κυβέλης και ο πώρινος κυλινδρικός βωμίσκος που ήταν αφιερωμένος στον Δία και την Αθηνά από τους στρατιώτες του βασιλιά της Περγάμου Αττάλου του Α’, όταν εκείνος αγόρασε το νησί το 210 π.Χ. και εγκαταστάθηκε στην Αίγινα. Η είσοδος του Αρχαιολογικού Μουσείου Αίγινας. Αναπαράσταση του «Άσπρου Σπιτιού», χαρακτηριστικό διώροφο κτίριο του πρωτοελλαδικού οικισμού της Κολώνας, στην Αίγινα (Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας). Μερική άποψη της μεγάλης αίθουσας στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας? στο βάθος διακρίνεται η αίθουσα με τους πίθους. Τμήμα αίθουσας στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας με το μαρμάρινο κορμό ίππου και τα αρχαϊκά ανάγλυφα. Προθήκη με θραύσματα γλυπτών από τα αετώματα του ναού της Αφαίας, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας. Τμήμα του αίθριου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας. «Η Πρόχους των κριών», αντιπροσωπευτικό δείγμα κεραμική του 7ου αι. π.Χ. (Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας). Πίθοι με θαμπόχρωμες παραστάσεις (Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας).